Onderzoek naar de omgang met diabetes mellitus type 2

Nederlanders met een Turkse of Marokkaanse achtergrond die diabetes hebben, weten dat gezond leven belangrijk is. Toch lukt het hen vaak niet om gezonder te eten en meer te bewegen. Hoe komt dat? Verpleegkundig specialist Sima Bakaja (1989) zocht het uit.

Waarom heb je dit onderzoek gedaan?

“Ik werk als verpleegkundig specialist ouderenrevalidatie bij Cordaan in Amsterdam. Ik spreek patiënten die verschillende chronische ziektes hebben. Diabetes mellitus type 2 kom ik vaak tegen.

“Veel van mijn patiënten spreken de Nederlandse taal niet goed. Vaak hebben ze weinig opleiding, en weinig geld. Dat maakt het voor hen extra lastig om met de ziekte om te gaan.

“Ik heb onderzocht hoe zij zelf naar hun ziekte kijken. Ik was benieuwd of zij weten waarom gezondheidsadviezen belangrijk zijn. Mensen kunnen zelf veel doen om te voorkomen dat de ziekte erger wordt. Maar dat kan alleen als je weet hoe dat moet.”

Wat kwam er uit jouw onderzoek?

“Alle mensen die ik sprak, wisten dat gezond leven belangrijk is. Maar als ik daar verder op inging, werd het een beetje stil. Wat gebeurt er met de diabetes als je gezond eet en meer beweegt? Dat konden ze niet goed uitleggen.

“Dat komt doordat de informatie bij de huisarts te ingewikkeld is. Ook past het eten van de diëtist vaak niet bij hun cultuur. Daar kunnen ze niet veel mee. Er ontbreekt ook echt kennis. Zo vertelde iemand: ‘Ik moet veel eten, want ik moet met de trap van boven naar beneden.’

“Een ander dacht dat één stuk komkommer genoeg groente was op een dag. Heel opvallend was dat niemand begeleiding wilde om meer te gaan bewegen. Veel van de mensen die ik sprak, hadden al pijn aan hun gewrichten. Ze waren bang dat meer bewegen de klachten erger zou maken.”

Wat moet er veranderen?

“De adviezen en de recepten moeten aansluiten bij de leefwereld en cultuur van mensen. Iemand vertelde mij: ik krijg steeds te horen wat ik niet mag eten. Dat helpt niet. Je kunt beter bestaande recepten aanpassen.

“Ik denk ook dat sommige mensen best meer willen bewegen. Het zou mooi zijn als dat gratis kan, dicht bij huis. In groepjes met anderen, in hun moedertaal. Zo’n beweegprogramma heeft denk ik de meeste kans van slagen. Zo kunnen álle mensen met suikerziekte een goede leefstijl aanleren.”

Bron: V&VN Magazine 2-2024 | Tekst: Aliëtte Jonkers | Beeld: Vincent Boon

Gezondheidsverschillen nemen toe

Een ruime meerderheid van de verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten (60%) vindt dat gezondheidsverschillen onder patiënten en cliënten zijn toegenomen. Bijna de helft (45%) heeft minder tijd voor preventie dan vijf jaar geleden. Dat blijkt uit een peiling onder bijna 1.500 leden van V&VN.