Innovatie

Landelijke conferentie #KansrijkeStart 2023

Esther van ’t Hof, Emily Miessen en Dorrit Verzeijl namen vanuit V&VN vakgroep jeugdverpleegkundigen M&G deel aan de Landelijke Conferentie Kansrijke Start. De dag startte met een ontbijtsessie met de #kansrijkestart #ambassadeurs. Marjolein Moorman,  PvdA Wethouder Onderwijs, Jeugd(zorg) & Armoedebestrijding in Amsterdam, is één van hen. “Soms moet je buiten de lijntjes kleuren om een kind en de ouders het best passend te helpen”, stelt Marjolein. “In Amsterdam gebeurt dat, daardoor zijn er veel minder uithuiszettingen. Ga uit van: #hetkanwel, anders zijn kinderen te veel afhankelijk van de plek waar hun wiegje staat.” Marjolein wil een rechtvaardig beleid en meer kansengelijkheid met goed onderwijs voor kinderen die dat het hardste nodig hebben. Zij wil voorkomen dat armoede, schulden, laaggeletterdheid en beperkte kennis van de Nederlandse taal mensen op achterstand zet. Gemeente Amsterdam heeft een factsheet gemaakt over bestaansonzekerheid in de 1^e 1000 dagen (Bestaansonzekerheid in de eerste 1000 dagen - GGD Amsterdam).

De organisatie kansrijke Start wilde de deelnemers laten ‘voelen’ wat #armoede met je doet. En dat is ze gelukt! Je kreeg bij aanvang 2 muntjes die je mocht gebruiken voor toiletbezoek, eten of drinken (en wat kies je dan?). Het was een serious game, waarbij je een koppel vormde met een andere deelnemer en samen een opdracht moest uitvoeren in het belang van ‘je’ zwangerschap en ‘je’ kind. Bij het loket moest je in een lange rij lang wachten om vervolgens van het kastje-naar-de-muur te worden gestuurd en niemand je wilde helpen; #stress! En ten slotte ging bij sommige stellen ook nog eens de partner er vandoor en stond de a.s. moeder er alleen voor; nog meer stress.

De sprekers:

• Marjolein Moorman gaf een presentatie over wat armoede met je doet. “Kijk door de ogen van een kind” zei ze, “en wat in hun belang is, dan maak je andere keuzes in het kader van bestaansonzekerheid”.
• Tessa Roseboom ging in op maatschappelijke problemen die hun oorsprong hebben in de eerste 1000 dagen. “Juist daarom moeten we investeren in die periode”.  (Dashboard Ongelijkheid in Amsterdam (ongelijkheidincijfers.amsterdam)
• Tim Jongers stelde: “Beleid wordt vaak gemaakt door mensen die de doelgroep nog nooit hebben gesproken. Die zogenaamde begripskloof is een probleem. Wie aan de knoppen draait, heeft onvoldoende (ervarings)kennis over hoe het is om niet rond te komen.” Hij deed een oproep voor principiële bescheidenheid en waarderen van ervaringskennis als organisatiekapitaal.
• En #ervaringsdeskundigen hadden het lef om hun ervaringsverhaal te willen delen. ‘Sensitief werken’ werd meermaals als zeer belangrijk genoemd, wat ook in het onderwijs veel meer aandacht zou moeten krijgen.
• Carola Schouten, minister van armoede (CU): ”Als iemand niet in een hokje past, moet je hem/haar er ook niet induwen”. Ze gaf de uitnodiging om af en toe buiten de lijntjes te kleuren, de randen van de regels op te zoeken om écht iets in beweging te krijgen en vertelde over haar eigen ervaring met haar eerste kind, die je zeker als kwetsbare situatie had kunnen duiden.
• Maarten van Ooijen, staatssecretaris van preventie (CU): 'Samenwerking van ruimtelijk- met sociaal- en medisch domein is nog onbenut potentieel. Bij de ontwikkeling van wijken moet je bijvoorbeeld ook kijken naar mogelijkheden voor speelpleinen.”

 VWS heeft een communicatietool laten ontwikkelen over de  kosten en vergoedingen van het zwanger worden tot aan de kraamtijd. Tijdens de conferentie vond de lancering van deze communicatietool plaats. De tool is te downloaden via: Zorgkosten en vergoedingen tijdens zwangerschap en kraamtijd | Brochure | Rijksoverheid.nl

 Tot slot overhandigde Linda de Boer, doktersassistente,  de brochure ‘Kansrijke Start, wat kan jij doen. Doe mee met een Kansrijke Start!’ aan Maarten van Ooijen. Met tips voor doktersassistenten hoe ze ouders en kinderen kunnen helpen met een kansrijke start (Kansrijke start, tips and tricks - NVDA). Want ook doktersassistenten zijn zeker bereid om deel te nemen in Lokale Coalities Kansrijke Start.

Werk aan de GGD-winkel over professionele zeggenschap

De verpleegkundigen die onder de GGD’s vallen, hebben nauwelijks tot geen Verpleegkundige Advies Raden (VAR). Van de 25 GGD’s in Nederland heeft er slechts één een Verpleegkundige Advies Raad, te weten de GGD Groningen. “Het opzetten van zeggenschapsstructuren staat in de publieke gezondheidssector dus nog in de kinderschoenen. Het is goed dat de professionals die er ervaring mee hebben, die uitwisselen met professionals die erover nadenken”, zegt V&VN-voorzitter Bianca Buurman in V&VN nieuws. Ambassadeur jeugdverpleegkundige Maatschappij en Gezondheid Wilma Helmantel heeft in Groningen het initiatief genomen om deze VAR op te richten. Lees hier het hele artikel Werk aan de GGD-winkel over professionele zeggenschap | V&VN (venvn.nl)

Minder doen waar minder nodig is, om zo meer te kunnen doen waar meer nodig is

Met het zorgpad e-consult krijgen ouders gevalideerde vragenlijsten via een ouderportaal aangereikt om objectief naar de ontwikkeling van hun kind en opvoedsituatie te kunnen kijken. Met het invullen van de vragenlijsten vullen ze zelf het dossier in. Hierop volgt zo ver mogelijk geautomatiseerde digitale feedback vanuit de jeugdgezondheidszorg. Met als gevolg dat ouders bewuster gaan kijken naar de ontwikkeling van hun kind, meer gaan zien en meer de regie kunnen nemen. Yunio, JGZ Almere, JGZ Zuid Holland West en GGD Zeeland werken op deze manier. De directeuren-bestuurders van deze JGZ organisaties zijn trots om de resultaten van het ZonMw-project “Zorgpad met e-consulten voor peuters met een laag risico op opvoed- en opgroeiproblemen: een gerandomiseerde trial” te kunnen delen.

Ouders met kleine kinderen hebben niet allemaal dezelfde ondersteuningsbehoefte. Om als jeugdgezondheidszorg aan te sluiten bij ouders is het wenselijk om minder te doen waar minder nodig is, om zo meer te kunnen doen waar meer nodig is. Het zorgpad ‘e-consulten’ is ontwikkeld met professionals, ouders en wetenschappers. Na de ontwikkelfase is een pilot uitgevoerd, om de haalbaarheid van het zorgpad ‘e-consulten’ in de dagelijkse praktijk uit te testen, waaruit bleek dat ouders enorm tevreden waren over het zorgpad ‘e-consulten’. Professionals daarentegen veel minder, zij hadden gedurende de pilotfase te maken met de nodige technische problemen, en konden zich niet voorstellen dat ouders over dit nieuwe aanbod tevreden zouden zijn. Echter, de positieve mening van ouders motiveerde de professionals om toch door te gaan met het zorgpad ‘e-consulten’. De volgende stap was een onderzoek om de waarde van het e-consult ten opzichte van een bezoek aan het consultatiebureau te onderzoeken. In de gerandomiseerde trial is het e-consult vergeleken met een bezoek aan het consultatiebureau. Hieruit blijkt het e-consult voor een zorgvuldig geselecteerde groep ouders met jonge kinderen echt een passend alternatief te zijn, zonder negatieve consequenties voor de ontwikkeling en veiligheid van deze kinderen. Alle op deze manier bereikte kinderen blijven goed in beeld. Terwijl de vrijkomende tijd voor andere kinderen ingezet kan worden. Hierdoor wordt het mogelijk om meer in te gaan op verschillen tussen gezinnen en hun behoeften. Lees verder over het onderzoek op de ZonMw site of in het draaiboek implementatie waarin de resultaten en opgedane ervaring in minder wetenschappelijke taal en meer gericht op implementatie binnen de jeugdgezondheidszorg beschreven is. In het draaiboek implementatie is ook een rekentool opgenomen. Hieraan kunnen eigen organisatie-specifieke kenmerken worden toegevoegd om zo een kostenindicatie te berekenen, met daarbij binnen welke termijn de vrijkomende tijd verwacht kan worden.

Meer informatie is op te vragen bij Ingrid Staal, Adviseur Innovatie en Academisering bij GGD Zeeland, via een e-mail naar ingrid.staal@ggdzeeland.nl.

Start Verpleegkundige Adviesraad GGD Groningen

Geïnspireerd door het ambassadeurstraject voor JGZ en OGZ verpleegkundigen heeft Wilma Helmantel in 2019 het initiatief genomen voor een Verpleegkundige Adviesraad (VAR) binnen GGD Groningen. Samen met 4 verpleegkundigen van verschillende afdelingen van GGD Groningen heeft ze een voorstel geschreven met als belangrijkste doel meer professionele zeggenschap voor verpleegkundigen. Het lukte niet meteen.

Wilma: “Van dit eerste initiatief hebben wij geleerd dat professionele ondersteuning bij het starten van een VAR onmisbaar is. Daarom hebben we advies gevraagd aan een bureau met ervaring met het begeleiden van adviesraden en met het ondersteunen van professionele zeggenschap in zorgorganisaties. Het tweede voorstel hebben we geschreven in afstemming met de Directeur Publieke Gezondheid (DPG) Jos Rietveld en begin 2022 opnieuw voorgelegd aan het MT. En……de aanhouder wint. Het nieuwe oprichtingsdocument wordt nu wel ondersteund door het MT. Een belangrijk aandachtspunt hierbij was dat er een duidelijk onderscheid moet zijn tussen de OR en de VAR. De VAR adviseert wat goed is voor het beroep, voor de toekomst en is geen belangenbehartiger van de beroepsgroep. De VAR functioneert als kritische meedenker over verpleegkundige beroepsinhoud. Het gaat hierbij om samenwerking met MT en DPG. Er zijn 2 managers aangewezen die als aanspreekpunt voor de VAR fungeren zodat we goed met elkaar kunnen afstemmen en samenwerken. Voordat we daadwerkelijk kunnen gaan adviseren moet er een goed fundament gelegd worden. Omdat er geen regels of normen zijn voor een adviesraad (in tegenstelling tot een OR) hebben de organisatie en de adviesraad veel vrijheid om het samen vorm te geven. De komende maanden gaan we ons daarom onder andere richten op een gezamenlijke visie, afspreken van de interne werkwijze van de VAR. Het idee is om in het najaar aan ons eerste advies te kunnen beginnen. Wij hebben er veel zin in! Wordt vervolgd….”.