Inspirerend congres “Van extra naar gewoon”.

Aanwezig waren onder andere; de afdeling complementaire zorg, de HAN VDO met informatie betreffende de nieuw te starten HBO opleiding tot complementair verpleegkundige, KICOZO, het Van Praag Instituut, Academie voor haptonomie, Nyx zorg voor slaap en opleidingscentrum voor complementaire zorg.

In het plenaire gedeelte werd de spits afgebeten door dagvoorzitter Tejo Hylkema, voorzitter van de afdeling complementaire zorg van de V&VN.

Na een hartelijk welkomstwoord aan alle deelnemers, sprekers en organisatie, bracht Tejo iedereen op de hoogte van de laatste ontwikkelingen.
Waaronder het feit dat het European Integrative Nursing Network is opgericht.
Nancy Strybol en Martine Busch, beide adviseur van de afdeling complementaire zorg, hebben eerder dit jaar in Denemarken met de Deense en IJslandse verpleegkundige beroepsorganisaties
om de tafel gezeten om de ontwikkelingen op het gebied van de complementaire zorg in de betreffende landen te bespreken. De afspraak is gemaakt om in eigen land verder te werken aan de definitie van integrative nursing.
Er zijn verschillende andere landen die interesse hebben getoond om zich ook aan te sluiten.
In mei 2019 zal het derde wereldcongres integrative nursing plaatsvinden in Ierland.

De eerste spreekster is Marja van Vliet.
Marja is van oorsprong bewegings- en wetenschapper en daarnaast geschoold in de Chinese Geneeskunde. In het verleden heeft zij als onderzoeker aan het Louis Bolk Instituut gewerkt en werkt momenteel als zelfstandige voor onder andere het Instituut voor Positieve Gezondheid.
In mei 2017 is zij gepromoveerd op het proefschrift ‘Integrative Medicine in the Dutch Healthcare Practice: prerequisites and tools for implementation’ aan de Mid Sweden Universiteit te Sundsvall, Zweden.
Marja neemt ons mee op reis, naar India, waar zij op een school werkte en waar haar kijk op ziekte en gezondheid begon te veranderen door wat zij observeerde in een geheel andere cultuur.
Marja laat mede aan de hand van het “spinnenweb van positieve gezondheid” zien hoe persoonsgerichte zorg bijdraagt aan het welbevinden van de patiënt. In deze zorg is er voor artsen en verpleegkundigen een meer coachende rol weggelegd, zodat de patiënt door zelfregulatie met indirecte sturing in een dynamisch evenwicht kan komen.
Door haar ervaring zowel in de reguliere als in de complementaire gezondheidszorg weet ze als geen ander welke uitdagingen je dan tegen komt. Ze geeft ons dan ook de raad niet te veel ineens te willen, maar om in kleine, weldoordachte stapjes toch op weg te gaan in de gewenste richting.

De tweede spreekster is Corine Nierop-van Baalen
Corine is als verpleegkundig specialist oncologie werkzaam in Haaglanden Medisch Centrum.
Als verplegingswetenschapper verricht ze momenteel promotie onderzoek naar de betekenis van hoop bij mensen met kanker in alle fasen van het ziekteproces.
Zij start haar lezing met de “tegelwijsheid”: Hoop doet leven.
Ze maakt duidelijk dat patiënten de hoop nodig hebben om hun leven te kunnen leven, maar dat deze hoop vaak niet parallel loopt met de medische verwachtingen.
Ze gaat dieper in op de functie van hoop en op de strategieën die patiënten gebruiken om hun hoop te vergroten, daarnaast geeft ze handvatten voor hulpverleners, hoe om te gaan met de hoop van de patiënt.

De derde spreekster is kinderneuroloog Els Peeters.
Els gunt ons een blik in de Juliana Kinderkliniek en in het bijzonder in de implementatie van Integrative Medicine binnen deze kliniek.
Ze geeft aan dat bij Integrative Medicine gebruik gemaakt wordt van een combinatie van reguliere en evidence based complementaire behandelopties met positieve gezondheid als doel.
Bij de integratieve aanpak staat de patiënt centraal en worden biochemische, bio-energetische, biomechanische en leefstijl therapieën toegepast. Binnen het Julianakinderziekenhuis wordt gewerkt met het ethisch raamwerk Integrative Medicine.
Er wordt samengewerkt met complementair therapeuten die aan strenge kwaliteitscriteria moeten voldoen.
Ook toont Els verschillende onderzoeken, o.a. naar medische hypnose waaruit bleek dat kinderen na medische hypnose minder angstig waren voor anesthesie en uit een ander onderzoek bleek dat kinderen door deze interventie minder pijn, stress en angst ervaarden bij de verzorging van hun brandwonden.

Als laatste spreker van het plenaire gedeelte is het woord aan Nancy Strybol.
Nancy is verplegingswetenschapper en oud-voorzitter van de afdeling complementaire zorg. Binnen de afdeling is ze op dit moment nog actief als adviseur en daarnaast als docent Healing Touch.
In haar lezing belicht ze het belang van het schrijven van Case Reports, welke tot doel hebben om het effect van complementaire interventies zichtbaar te maken en de verpleegkundigen/verzorgenden te ondersteunen in het beter benoemen van de essentie van complementaire/integratieve zorg.
Zij schets daarbij de nieuwe rol van de verpleegkundige, die mee werkt aan de ontwikkeling van EIP (Evidence-informed Practice) door systematische reflectie voor, tijdens en na de inzet van een complementaire interventie.
Ze laat zien dat het Case report een instrument is dat; de praktijk informeert, het kritisch denken versterkt, een fundament biedt voor “practice based evidence” voor CZ en stimuleert tot verder onderzoek naar wat relevant is voor de klinische praktijk.

Het was een zeer inspirerend ochtend met bevlogen sprekers die ons mee namen in de positieve ontwikkelingen binnen hun werk en expertise gebied. Het was mooi om te horen dat er juist voor verpleegkundigen/verzorgenden een belangrijke rol is weggelegd in de verdere ontwikkeling hiervan.
Ter afsluiting van de ochtend zet Tejo Hylkema de sprekers nog een keer in het zonnetje met een mooie bos bloemen.

Na een zeer goed verzorgde lunch, waarbij veel werd uitgewisseld en genetwerkt en de verschillende stands werden bezocht, was het tijd voor de verschillende workshops, waarvan elke deelnemer er 2 kon bezoeken.
 
De verschillende workshops:

Madeleine Kerkhof-Knapp Hayes: AromaZorg bij angst voor een Ingreep
Madeleine is oprichtster van KiCoZo (Kennisinstituut Complementaire zorg in de Zorg) , auteur en docent AromaZorg, als zodanig geeft zij wereldwijd les.
Uit de NHG standaard angst van 2012 blijkt de prevalentie van angststoornissen in de bevolking hoog is nl. 7,7% van de mannen en 12,5% van de vrouwen.
Bij het ondergaan van een ingreep is er vaak sprake van ongerustheid, angst paniek of vermijdingsgedrag, hoewel niet bekend is hoeveel patiënten die een ingreep moeten ondergaan angstig zijn.
In de workshop liet Madeleine, op haar geheel eigen inspirerende wijze zien en ervaren hoe AromaZorg op heel eenvoudige wijze ingezet kan worden bij angst voor een ingreep bij kinderen en volwassenen. Hoe het inzetten van deze interventie een belangrijk bijdragen kan zijn aan het gerust stellen van en een gevoel van veiligheid bevorderen bij patiënten.

Nancy Strybol & Martine Busch: Complementaire zorg bij onrust bij dementie
Martine Busch is mede-oprichter en directeur van het Van Praag Instituut. Zij stond aan de basis van de ontwikkeling van comple¬mentaire zorg in Nederland, in het bijzonder therapeutic touch. Daarnaast is zij betrokken bij diverse innovatieve onderzoeksprojecten en zoekt ze samen met zorginstellingen naar haalbare en effectieve manieren om complementaire zorg en integrative medicine te implementeren.
Nancy Strybol is bij het plenaire gedeelte al voorgesteld.
Onrust komt veel voor bij mensen met dementie, denk aan dwalen, loopdrang, in zichzelf praten, roepen en friemelen. Onrust is moeilijk voor de omgeving en voor de betrokkene zelf. Onrust is bovendien ‘besmettelijk’. Onderzoek en praktijk laten positieve resultaten zien.
In de workshop gingen Nancy en Martine in op de mogelijkheden van energetische interventies, zoals therapeutic touch en healing touch bij onrust. In de workshop werd er ook praktisch kennisgemaakt met verschillende interventies.

Sylvia Loos: Complementaire zorg bij slaap.
Sylvia is verpleegwetenschapper en mede-eigenaar van Nyx zorg voor slaap, daarnaast is ze coördinator slaap en adviseur EMB bij Sherpa in Baarn
Er blijken in Nederland veel mensen met slaapproblemen, het blijkt bij 33% van de Nederlanders voor te komen. In de workshop komt naar voren hoe belangrijk het is om een goede slaap te hebben en welke gezondheidsproblemen kunnen ontstaan als dit niet het geval is.
Als Sylvia ons meeneemt door “dromenland”, schrikken veel van de toehoorders “wakker”. In een helder relaas neemt ze haar publiek mee in de verschillende fasen van de slaap met ieder een eigen functie.
Daarbij bespreekt ze verschillende complementaire interventies die belangrijk kunnen zijn bij het voorkomen, oplossen of verlichten van slaapproblemen.

Marion Giesberts: De toepassing van complementaire zorg bij chronische pijn
Marion Giesberts is opleider, trainer en adviseur bij HAN VDO, Hogeschool Arnhem en Nijmegen voor opleidingen en trainingen in pijn, palliatieve zorg, complementaire zorg en klinisch redeneren.
In de workshop geeft Marion de huidige stand van zaken binnen de pijnbehandeling, daaruit blijkt dat het lang niet altijd makkelijk is om voor bepaalde groepen patiënten een meetinstrument te ontwikkelen om de pijn in kaart te brengen waardoor er wellicht nog steeds onnodig pijn wordt geleden. Hierbij valt o.a. te denken aan dementerende ouderen en mensen met een verstandelijke beperking.
Naast dat ze een beeld schets over de verschillende soorten pijn, geeft inzicht in de gevolgen van langdurige pijn en wat voor invloed dit heeft op de kwaliteit van leven en sterven.
Ze laat zien hoe het effect van complementaire interventies bij pijn theoretisch verklaart kan worden en welke interventies al voldoende onderzocht zijn om veilig en evidence based gebruikt kunnen worden.